Bericht zur Lage 2016, van 5 maart 2016
Het grote aantal vluchtelingen en de vraag hoe daarmee om te gaan is het onderwerp van deze tijd.
De regelmatige demonstraties van Pegida en Legida wijzen - ook lijkt het niet zo - een teruglopend aantal deelnemers op. De verhouding met de tegen demonstranten is gemiddeld 1 op 10. Wij zien en horen alleen van de negatieve berichten b.v. uit Heidenau, Keulen en Clausnitz. Positieve berichten zoals b.v. uit Bergen of Sumte (een dorp met 100 inwoners en 750 vluchtelingen !) zijn in de media bijna niet te vinden.
Op 22 januari 2016 heeft de Raad van de EKD een verklaring afgegeven, waarin alle vrijwilligers en professionals worden bedankt voor hun inzet bij de komst van zo veel vluchtelingen. Pas door deze inzet is het mogelijk, een mensvriendelijke maatschappij oprecht te houden. De opdracht, de hulpbehoevenden op te nemen en te integreren zal naar verwachting nog veel tijd vragen. Letterlijk wordt gezegd: "We moeten ons erop instellen, dat we geduld en een lange adem nodig hebben en dat veel mensen bange gevoelens over hun toekomst zullen hebben. Dit alles zal alleen te bewerkstelligen zijn, als de stabiliteit van de maatschappelijke structuur gesteund wordt en de daarvoor benodigde middelen beschikbaar zijn."
Dat de vluchtelingen in grote aantallen tot nu toe met zo veel inspanning zijn opgenomen is volgens de EKD een teken van een maatschappij met diep in christelijke tradities gewortelde waarden. Matt.7 vers 12 formuleert het grondprincipe van Empathie:"Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hun ook". Empathie mag ook in zulk moeilijke omstandigheden zoals nu niet ter dispositie worden gesteld.
De Raad van de EKD vertrouwd op dat, wat in Jesaja 32 vers 17 wordt gezegd: "En de vrucht der gerechtigheid zal vrede zijn, de uitwerking der gerechtigheid rust en veiligheid tot in eeuwigheid". De kerk staat achter een maatschappij, die de principes van mensenwaardigheid, vrijheid en recht behartigd en dat in samenwerking met de andere Europese landen zowel de humaniteit als de Conventie van Genève vervuld kunnen worden.
Om tot een Europese oplossing te komen wil de EKD de contacten met kerken in Europa benutten want menselijkheid kan alleen dan doelbrengend zijn als de kansen en lasten van het opnemen van vluchtelingen gezamenlijk worden gedragen. Volgens de EKD eindigt onze verantwoordingshorizon niet aan de landsgrenzen en daarom kan het afsluiten van grenzen geen meerwaarde opleveren. Een betere oplossing zou zijn, de vluchtoorzaken te bestrijden, buurlanden in crisisgebieden te steunen, de situaties in de vluchtelingenkampen te verbeteren en de asielprocedures te verkorten.
Maar ook dan zullen vele mensen uit andere culturen en religies in de maatschappij moeten worden geïntegreerd. Dit levert veel onzekerheid op. Daarom mag niet over de regels van de grondwet gediscussieerd worden en elke inwoner van het land moet zich veilig kunnen voelen. Het bedreigen van Christenen in het binnen- en buitenland en in de opname-inrichtingen is zorgwekkend en alle aanslagen op vluchtelingen, hun onderkomen en de begeleiders worden duidelijk veroordeeld.
Zonder twijfel is de situatie in Duitsland en in Europa ernstig. Maar het zou schade aanrichten, ze slechter en instabieler te praten dan ze is. De stabiliteit van de maatschappelijke instituties is groot. Net zo groot is de bereidschap onder de bevolking, zich de uitdagingen te stellen en zich ook persoonlijk te engageren. De Evangelische Kirche in Deutschland zal alles wat in haar macht staat doen, dat dit ook in de toekomst zo blijft."
Ook de dit jaar aankomende kerkenraadsverkiezingen in de Nordkirche en in Berlin-Brandenburg/schlesische Oberlausitz worden beïnvloed door het omgaan met asielzoekers. Stelt zich vooral de vraag in hoe ver mogen zich demonstranten en/of leden van de partij AfD (Alternative für Deutschland) kandidaat stellen. Volgens Bisschop Markus Dröge is het nu nog niet mogelijk de AfD van de verkiezingen uit te sluiten omdat in hun programma niet uitdrukkelijk mensenverachtende doelen worden genoemd. Toch moet naar de personen en hun gedrag worden gekeken, want deze Europa-kritische partij wordt steeds meer een anti-vluchtelingen-partij, die met vaak mensenverachtende leuzen de actuele politiek bekritiseert.
Het thema vluchtelingen is ook een overgang naar het tweede grote, op dit moment binnen de Duitse kerk alles overheersende onderwerp - de Kirchentag 2017 in Berlijn en Wittenberg ter gelegenheid van 500 jaar Reformatie. De voorbereidingen de zijn nu al in volle gang !
Zo zegt Margot Käßmann in de introductievideo voor de Kirchentag "Reformatie heet, de wereld te achtervragen. Onze opdracht is het voor gerechtigheid, vrede en het bewaren van de schepping te zorgen. Onrecht, onvrede en het vernielen van de schepping zijn vluchtoorzaken en daarom zullen op de Kirchentag boten uit Sicilië varen, die door vluchtelingen worden veranderd in b.v. een speeltuin. Dit laat symbolisch zien, dat mensen, die hiernaartoe komen in staat zijn zich te integreren en zich ook willen integreren. Zo worden vluchtelingsboten een deel van ons leven en een teken van leven met ons".
Vanuit Geneve vertrekt op 3 november dit jaar tot 20 mei volgend jaar de zogenoemde Reformatiebus. Hij komt langs 68 stationen in 19 landen en zal mensen met elkaar verbinden. Tijdens de 36 uur , die de bus op een centrale plaats verblijft, worden o.a. verhalen over de reformatorische betekenis van de regio verzameld en poorten van vrijheid geplaatst. Op 1 april 2017 staat Deventer op de route en op 5 april 2017 Dordrecht. De bus en de poorten komen dan op 20 mei 2017 terug naar Wittenberg, waar de verzamelde verhalen deel uit zullen maken van de „Weltausstellung Reformation“ .
Voor het eerst zullen er thematische "Kirchentage auf dem Weg" plaatsvinden - in Magdeburg, Halle/Eisleben, Dessau/Roßlau, Leipzig, Weimar/Jena en Erfurt. Hoogtepunt zal de grote feestdienst aan de oevers van de Elbe bij Wittenberg worden.
Juliane van der Mossel (05-03-2016)