Bericht zur Lage 2017, van 4 maart 2017
De politieke situatie in Duitsland en Nederland blijft op elkaar lijken:
Het is een verkiezingsjaar, er komen op dit moment minder vluchtelingen hier naartoe en er moet rekening worden gehouden met Amerika, de aankomende Brexit en de uitslag van de verkiezingen in Frankrijk. De Kulturbeauftragte van de EKD noemt de situatie "het begin van een catastrofen lawine. Het globale kapitalisme heeft de eigen maatschappelijke fundamenten vernietigd. Als gevolg daarvan wordt het hele leven bestemt door meedogenloos winstbejag en commercialisering." Volgens hem heerst ook in Duitsland het principe "afscheiding naar buiten en onenigheid naar binnen" om succesvol uit verkiezingen te komen. Dit moet worden beschouwt als een aanval op een open democratische maatschappij, die alleen door een groter engagement van meer burgers in partijen tegen gewerkt kan worden.
Meer engagement - dat is iets, wat ook regelmatig door de verschillende bondspresidenten wordt aangemaand. Op 12 februari j.l. werd de voormalige minister voor buitenlandse zaken Frank-Walter Steinmeier gekozen als opvolger van Joachim Gauck. Hij is 61 jaar en lid van de evangelisch-reformierte Kirche. Zowel de evangelische als ook de katholieke kerk hebben hem hun steun beloofd. Zo zei kardinaal Marx, dat Steinmeier vrijheid en verantwoordelijkheid niet alleen als waarden beschouwd maar als een verplichting en als de basis voor zijn politiek gedrag.
Zijn optreden in het openbaar als christen maakt hem tot een open gespreksgenoot voor de kerken, die als sterke en duidelijk zichtbare maatschappelijke kracht deel uit willen maken en vorm willen geven aan het leven en het land. Dit niet alleen bij het caritatief basisopdracht maar ook bij vragen over ethiek, sociale gerechtigheid of de zorg voor vluchtelingen.
De verkiezingen in twee deelstaten - in maart in het Saarland en in mei in NRW - worden met spanning tegemoet gezien. 24 september volgt dan de Bundestagswahl waar een nieuw parlement wordt gekozen. Op dit moment zijn er twee opvallende tendensen - de AfD (Alternative voor Duitsland) zou zeker meer dan de in Duitsland noodzakelijke 5% van de stemmen gaan halen. Eind van het jaar kwam deze partij bij opiniepeilingen op ruim 15 %. Ruzie en afsplitsing hebben deze waarde tot nu toe op ongeveer 8 % terug gebracht.
Een tweede tendens is het "Martin-Schulz- Effect". Martin Schulz was van 2012 tot 2017 voorzitter van het Europees Parlement en werd eind januari benoemd tot lijsttrekker van de SPD. Dit bracht de partij tot nu toe ongeveer 10 % meer aan toestemming.
Doorslaggevend zullen op het laatst toch die mensen zijn, die niet gaan stemmen en ook die, die tot het laatste moment niet weten, wat ze moeten stemmen.
Martin Schulz is 61 jaar en komt uit een streng katholieke familie. Afgelopen jaar zei hij ter gelegenheid van de uitreiking van de Internationale Karlspreis aan Paus Franziskus: "Europa doorleefd op dit moment een crisis van solidariteit en loopt gevaar democratie, rechtsstaat, vrijheid van meningsuiting en grensoverschrijdende samenwerking te verspelen omdat nationale egoïsme, renationalisering en het opdelen in kleine staten rukken op... Nu moet er voor Europa worden gestreden."
Dat de Paus moslims zijn broeders noemt en erop wijst, dat de Islam uit zichzelf niet gewelddadig is geeft hem hoop voor de nabije toekomst. Christelijke tradities zijn dus geen reden om islamitische vluchtelingen te weigeren.
Een delegatie van de EKD, vergezeld door de voorzittende van de Duitse Bischofskonferenz kreeg een privé audiëntie bij Paus Franziskus. Daarbij waren de inspanningen voor een gezamenlijke avondmaal van echtparen met verschillende geloof het belangrijkste gespreksonderwerp.
Kardinaal Marx wees erop, dat de scheiding tussen katholieken en protestanten van Duitsland uitging waardoor hier ook een bijzondere verantwoording ligt om dat nog steeds scheidende (Trennende) te overwinnen. Letterlijk zei hij: "In het begin van de oecumene staat de wil tot de oecumene". Ook de raadsvoorzittende van de EKD Bedford-Strohm beklemtoonde de toenemende behoefde aan een gezamenlijke avondmaal.
Het bezoek stond in samenhang met de voorbereidingen op het 500 jarig jubileum van de reformatie. Dit is het onderwerp van het kerkelijke jaar.
Een truck rijdt sinds 3 november 2016 vanuit Geneve kriskras door Europa en verzameld verhalen en berichten, die in verband met de reformatie staan. Vandaag staat hij in Bergen in Noorwegen en komt via Finland, Letland en Noord-Duitsland op 1 april a.s. naar Deventer en op 5 april naar Dordrecht.
De zogenoemde "Europese Stationenweg" zou een band moeten knopen tussen alle steden, die een betekenis hadden voor de voortgang van het reformatorische proces in Europa. Elke standplaats geeft aan de truck een herinnering mee en al deze herinneringen zijn dan vanaf 20 mei te bewonderen tijdens de Wereldtentoonstelling Reformatie in Wittenberg waar dit jaar ook de Kirchentag afgesloten zal worden.
De Kirchentag 2017 kent voor het eerst zes "Kirchentage auf dem Weg" - in Leipzig, Magdeburg, Erfurt, Jena/ Weimar, Dessau-Roßlau en Halle / Eisleben. Elke Kirchentag heeft zijn eigen thema met betrekking op Luther en de reformatie.
Alle informatie over de Kirchentag(e) kunt u vinden op de site van de Deutsche Evangelische Kirchentag.
Juliane van der Mossel (04-03-2017)