VERMISCHTES
mei 2017
Voor het eerst demonstreerden meer dan 500 zingende kerkleden met plakkaten en trombones tijdens de Voorjaarssynode tegen de geplande kortingen en samenvoegingen. Volgens hen zijn reformbesluiten genomen zonder de basis van de kerkleden bij de discussie te betrekken. Ook de deelnemers aan de Synode hadden aangegeven behoefte aan discussie te hebben en zo werd de agenda aangepast. "Kirche mit Hoffnung in Sachsen" is de titel van een toekomstpapier dat op de Herfstsynode 2016 werd voorgesteld. Verwacht wordt dat tot 2040 het aantal kerkleden (en dus ook de inkomsten) met 40 procent zal dalen. Constant blijven veranderen is moeizaam en duur omdat »krachten blijven gebonden, ontwikkeling wordt gehinderd en identificatie bijna onmogelijk wordt gemaakt. Daarom heet de nieuwe strategie: een omvangrijke verandering die goed is voor meer dan twee decennia«. Aanbevolen wordt gemeenten tot 2025 te laten fuseren tot een grootte van 4000 kerkleden op het platteland en tot 6000 leden in de grote steden. Gemeenten zullen alleen nog kerntaken moeten vervullen, het volledige gemeentewerk kan alleen blijven bestaan door het bundelen van krachten, het samenwerken met buurtgemeenten en een nog sterkere inbreng van kerkgemeenteraden en vrijwilligers. Traditionele gemeentegrenzen moeten verdwijnen en in plaats daarvan moet een oriëntatie komen, die rekening houdt met »tegenwoordige sociale samenlevings -gebieden«. Met één stem meerderheid werd het besluit genomen, het begin van de bezuinigingen op kerkelijke werkplekken met één jaar tot 2019 uit te stellen en een proces te starten, dat binnen een jaar tot beslissingen moet leiden. Tijdens dit proces zal er worden gekeken naar andere reform - modellen en mogelijke problemen bij het uitvoeren van de nodige structuurreform. (Der Sonntag 02-04/10-04-2017)
"Der Greifswalder Weg" is de titel van een geactualiseerd boek van Rahel Frank. Het boek onderzoekt de omgang van medewerkers van de officiële Pommerschen Evangelischen Kirche met de Staatssicherheit. Het boek roept heel veel discussies op en werd opgenomen in de agenda van de Voorjaarssynode. De Pommersche Kirchenkreis wil in de toekomst pastorale begeleiding bieden voor mensen, die tot op de dag van vandaag lijden aan het verleden van de DDR. Dit kunnen mensen zijn die gearresteerd waren, persoonlijk werden bespioneerd, individueel benadeeld of belemmeringen bij hun werk moesten ervaren. »Maar wij zien ook de noodzaak om pastorale begeleiding aan te bieden aan mensen, die zelf betrokken waren bij de beïnvloeding van en door staatsinstellingen en de organen daarvan« zei Propst Pankin en daarom is het nodig »de veelvuldigheid van het kerkelijke leven met zowel de voldoende, maar ook de onvoldoende prestaties te bekijken en alle kanten en bronnen te horen« (Mecklenburgische Kirchenztg 29-03-2017)
De EKD heeft de nabestaanden van de slachtoffers van de eerste volkerenmoord in de 20e eeuw in het huidige Namibië met een schuldbekentenis om vergeving gevraagd.» Wij bidden alle nabestaanden van slachtoffers en allen, van wie de voorouders onder de Duitse koloniale macht hebben geleden, voor het toegevoegde onrecht en lijden uit ons diepste hart om vergeving.« In het document stelt de Evangelische Kerk zich uitdrukkelijk achter de historische medeverantwoordelijkheid voor de gruweldaden, die in de tijd tussen 1884 en 1915 in het voormalige Duits-Zuidwestafrika zijn uitgevoerd. Wel blijkt uit studies, dat door uitgezonden evangelische dominees geen directe oproep tot massamoord werd gedaan, maar de theologische rechtvaardiging van de imperiale machteisen en de koloniale heerschappij en het diepzittende racisme waren een voedingsbodem voor de dood van vele duizenden mensen uit bevolkingsgroepen van Namibië tijdens de oorlogen en in concentratie -kampen. »Dit is een grote schuld en door niets te rechtvaardigen.« De volledige verklaring kan in het Duits of Engels op ekd.de gedownload worden. (EKD 24-04-2017)
De "week van het leven" (29 april t/m 6 mei) is sinds meer dan 20 jaar de oecumenische actie, die aandacht schenkt aan een »menswaardig leven van het begin tot aan het einde«. Dit jaar is het thema »Kinderwens - Wenskind - Designerbaby« gekozen, waarbij aandacht zal worden geschonken aan de wens naar een zorgeloze zwangerschap, een gelukkige bevalling en een gezond kind, dat goed en blij kan opgroeien en de ethische vragen die daarmee samenhangen. Is alles toegestaan wat mogelijk is? Hoe omgaan met medische technieken voor reproductie, diagnostische mogelijkheden om genetische defecten en ziektes te herkennen, verandering aan het DNA en de omgang met "overtollige" embryo's, het splitsen van biologische, juridische en sociale ouderschap en de ontstaande gevaren van selectie? Kerken zeggen "Ja" tegen het leven en willen mogelijkheid tot gesprek en oriëntatie bieden. (epd 04-04-2017)
De Hanzestad Greifswald werd als eerste stad van de Nordkirche tot "Reformationsstadt Europas" benoemd. Al in de 16e eeuw had Greifswald een belangrijke rol binnen het reformatieproces en het actuele gedenken aan de reformatie wordt zichtbaar door vele acties van zowel de stad, de kerk en de universiteit (het programma is op www.reformation-greifswald.de te vinden). (Mecklenburgische Kirchenztg. 02-03-2017)
Eind april werd ook Berlijn in de lijst van reformatiesteden opgenomen. Hier was de uitreiking van deze eretitel een onderdeel van het programma Europäischer Stationenweg, want de multimediatruck met verhalen over de reformatie was intussen in Berlijn aangekomen. (EKD 20-04-2017)
Het Projekt »Luther & Marx« stelt zich de vraag: Hoeveel Luther zit er in Marx? Karl Marx komt uit een evangelisch gezin en zijn grootvader was een rabbijn. Volgens hem was Luther de »oudste Duitse nationaal econoom« en bouwde ook op hem zijn kritiek aan het kapitalisme op. »Duitslands revolu – tionaire verleden is namelijk theoretisch, het is de reformatie« schreef Marx in zijn jonge jaren en beschouwde zichzelf als »de nieuwe Luther« want volgens hem had de reformator al de vernietigende kracht van het kapitaal ontdekt. »Zie, deze heeft ook een god, dat is de mammon« schrijft Luther in zijn Grote Catechismus. Marx stelde vooral op prijs dat Luther »achter de dingen kon zien en daardoor de samenhang onthulde«. Volgens de Canadese econoom Abraham Rotstein zit de verbinding tussen Luther en Marx in hun apocalyptisch denken: ze spreken over de ondergang maar ook van hoop en dit geeft hun gedachten de kracht. In Chemnitz staat nog steeds de overgrote kop van Marx en daar wil de evangelische kerk de revolutionair in gesprek brengen met de reformator »want de economische vraag is nog steeds niet tot tevredenheid opgelost«. Stad, universiteit en studentenpastoraat organiseren samen diverse lezingen en op 1 mei een volksfeest. (Der Sonntag 24-04-2017)
Het Silbermann-Haus in Freiberg is het voormalige woonhuis en de werkplek van de beroemde orgelbouwer Gottfried Silbermann (1683-1753). Hier bouwden hij en zijn gezellen meer dan 100 jaar lang orgels, cembalo's en clavichords. 2016 nam de stad Freiberg het besluit, het huis de functie van Tourist-Information te geven en op de begane grond door de Gottfried-Silbermann-Stichting een tentoonstelling in te laten richten. Met behulp van crowdfunding op internet kon de stichting meer dan het dubbele van het minimaal benodigde bedrag inzamelen. Na een omvangrijke verbouwing staat de opening van de tentoonstelling gepland op 19 augustus a.s. (Der Sonntag 25-04-2017)
Met 32 strandstoelen zal de Nordkirche aan het reformatiejubileum deelnemen. Strandstoelen zijn kenmerkend voor Noord- en Oostzee en worden door regionale toeristenorganisaties gesponsord. De stoelen worden in het hele stadgebied van Wittenberg geplaatst en zullen voor de bezoekers een plek zijn om even stil te worden en rust te vinden. In 2018 keren de strandstoelen terug naar verschillende vakantieplekken in Mecklenburg-Vorpommern en Schleswig-Holstein .
(Mecklenburgische Kirchenztg. 22-03-2017)
"Reformator" is de naam van het nieuwste Duitse bier dat sinds Witte Donderdag te koop is. De leden van de kerkenraad van St. Nikolai in Wismar bouwden afgelopen jaar zelf hop aan. De zeer rijke oogst wordt met ondersteuning van de plaatselijke brouwerij in een grotere hoeveelheid gebrouwen. De opbrengst is bestemd voor de verdere restauratie van een muurschilderij in St. Nikolai.
(Mecklenburgische Kirchenztg. 21-04-2017)
Juliane van der Mossel
