Verslag van bezoek Papendrecht aan Nerkewitz-Altegönna
Hemelvaart 2013
Kaiser Barbarossa
In 1152 werd Frederik I koning van Duitsland en later Keizer van het Heilige Roomse Rijk. Vanwege zijn rossige baard werd hij door zijn Italiaanse onderdanen Barbarossa (=Roodbaard) genoemd. Gedurende meer dan 30 jaar beheerste hij de Europese politiek van die dagen. Maar het einde van zijn leven was weinig verheffend. Hij verdronk tijdens een zwempartij op de derde kruistocht in een rivier in Turkije. Geen waardig einde voor zo'n groot man.
Daarom ontstond er in zijn vaderland een sage dat de oude keizer in de Kyffhäuserberg in Thüringen slapende zit bij een stenen tafel. Zijn lange baard is tot op de grond gegroeid. Maar eens, als rampspoed Duitsland bedreigt, zal hij weer uitrijden en het Duitse rijk herstellen.
Aan deze geschiedenis werden we nog eens herinnerd bij ons laatste bezoek aan Nerkewitz. Vanwege het dertigjarig bestaan van onze contacten hadden onze Duitse vrienden een leuk programma uitgedacht om deze ontmoeting te vieren. Daarbij was ook een bezoek aan deze Kyffhäuserberg.
In 1865 werd ontdekt dat de berg sensationele holten van anhydride gesteente bevat. Toen ook nog volgens oude oorkonden kon worden vastgesteld dat de beroemde keizer zich in dat gebied had opgehouden, kon het verhaal niet meer stuk.
Op dezelfde dag bezochten we ook een geweldig groot schilderij (123 x 14 meter) van de "Vroegburgerlijke revolutie in Duitsland", zoals de boerenopstand (1525) ten tijde van Luther in DDR-termen werd genoemd.
In een cilindervormig gebouw van gigantische afmetingen (de gastheren spraken spottend van een olifanten-WC) kan het schilderij, dat in 1987 in opdracht van de DDR-regering werd opgeleverd, rondom worden bezichtigd.
De kunstenaar produceerde echter een zinnebeeldige voorstelling van menselijke grondthema's als liefde en haat, geboorte en dood en het eeuwige weerkeren hiervan, die de oorspronkelijke communistische opdrachtgevers vermoedelijk boven de pet ging.
De volgende dag vond er een tocht plaats op de rivier de Saale. Met ca. 30 mensen scheepten we ons in op een vlot en lieten ons ca. 15 km met de stroom meedrijven. En Duitsers zouden geen Duitsers zijn geweest als er geen trompet of gitaar meeging. Want zingen en muziek maken kunnen ze! Natuurlijk moest er ook een babecue met Thüringer worst mee, wat dacht je dan!
De tocht eindigde in de buurt van Bad Kösen, een kuuroord aan de rivier. Daar kon een opmerkelijk bouwwerk uit de 18de eeuw worden bezichtigd. Het Gradierwerk van Bad Kösen bestaat uit een groot waterrad, dat door een stuw in de Saale wordt aangedreven. Het houten gevaarte brengt met enorme houten aandrijfstangen van ca. 300 meter lengte een hoger op de helling gelegen pomphuis in werking. Daar wordt uit 145 meter diepte zout water opgepompt dat vervolgens verder de helling op wordt gevoerd naar een reusachtig houten staketsel van 325 m lang en 13 m hoog, wat met rijshout is opgevuld. Daar wordt het zoute water door geleid. Wind en zon verdampen het water en het zout blijft achter.
Tegenwoordig wordt het zout alleen nog voor het kuuroord gebruikt. De bijzondere kruidige lucht is voor astmapatiënten goed om te inhaleren. Al sinds de 18de eeuw is het zacht krakende gevaarte van ongeveer een kilometer lengte onophoudelijk in werking.
30 Jaar contacten met Nerkewitz vraagt natuurlijk om een terugblik. Dat werd met een gezellige avond met dia's en herinneringen en ontmoetingen met oude bekenden, gevierd in het kerkje van Rödigen, dat tevens dienst doet als gemeenschapsruimte voor de omgeing.
Ds. Hanfried Victor, Ds. Sven Hennig en Ds. Constance Hartung waren daarbij aanwezig. De laatste twee tevens als lid van een kleine band die een alleraardigst cabaret presenteerden.
De vele goede gesprekken, die zulke ontmoetingen opleveren, kunnen hier onmogelik allemaal genoemd worden.
Misschien kunnen die wel samengevat worden in de plechtige kerkdienst met avondmaal die op zondagmorgen tot besluit in het kerkje van Hainichen werd gehouden.
We hebben elkaar bemoedigd en uitgesproken dat we willen blijven bouwen aan onze kerkelijke gemeenschappen, ons aan elkaar spiegelen en van elkaar leren.
De oude Kaiser Barbarossa zou goedkeurend hebben geknikt als hij het had kunnen meemaken.
Een aardigheid van de mijnwerkers, die het hol in de Kyffhäserberg ontdekten, is dat ze er een stenen tafel en een troon in bouwden.
Ieder die wil kan er plaatsnemen en nog eens terugdenken aan "Ouwe-Freek-met-de-rooie-baard" en, net als naar gelang zijn politieke instelling, overpeinzen of die rampspoeden zich in Duitsland voordoen of niet....
Van de Nerkewitzcommissie,
Herman Visser.